Het gevaar van aannames

Wat is een aanname?

Aan aanname is gevaarlijk. Dat leerde in een aantal jaar geleden op een groot evenement en ik kreeg daar een geweldig inzicht. Ik leerde, in het Engels, dat ASSUME staat voor ‘Makes an ASS out of yoU and ME’. Visueel zag dat er zo uit:

In het Nederlands lukt dat visuele niet zo, de waarde erachter blijft echter dezelfde. 'Aannames maken een ezel van jou en van mij.'

We spreken van een aanname wanneer je iets voor lief neemt zonder bewijs ter ondersteuning. Je neemt iets aan voor waar, zonder daar enig bewijs voor te hebben.

Aannames zijn nodig in ons leven, we hebben gewoon niet de energie en tijd om alles wat we tegenkomen in vraag te stellen. Aannames helpen ons door een groot stuk van de dag.

Het gevaar zit erin wanneer je alles aanneemt zonder nog iets in vraag te stellen. Aannames maken is veel eenvoudiger. Het is echter ook gevaarlijk, zeker wanneer je belangrijke dingen niet in meer in vraag stelt.

Hier zijn 7 gevaren bij het maken van te veel aannames:

7 gevaren van aannames

Er zijn heel veel gevaren verbonden aan het maken van aannames. De 7 die je hier leest zijn gevaren voor jezelf of je carrière.

1. Je persoonlijke groei – Aannames doen je beslissingen nemen die meestal niet correct zijn. Heb jij bijvoorbeeld al eens een boek laten liggen omdat de cover je niet aansprak? Je besloot op basis van het uiterlijk van het boek dat het niet de moeite waard was om te lezen. Het uiterlijk van een website kan je doen besluiten een opleiding niet te volgen, of het uiterlijk van een persoon om niet samen te werken. De kans is groot dat wanneer je de aannames die je maakt in vraag stelt, je de werkelijke waarde ziet.
2. Je creativiteit – Wanneer je iets niet in vraagt stelt leg je meteen een beeld vast en bepaald voor jezelf dat dit beeld correct is. Door iets in vraag te stellen kan je meer aspecten ontdekken aan een situatie, een persoon of een voorwerp. Hierdoor prikkel je je creativiteit en open je jezelf voor meer mogelijkheden.
3. Gemiste kansen – Wanneer je besluit om iets niet te doen, omdat een ander een slechte ervaring heeft gehad, loop je mogelijk een mooie kans mis. De ervaring van een ander is altijd gekleurd, door vorige ervaringen, door waardeoordelen en nog veel meer. Jij hebt je eigen ervaringen en waardeoordelen. De kans is dan ook groot dat jij hetzelfde op een andere manier zal ervaren.
4. Foute overtuigingen – Wanneer je niets in vraag stelt geloof je vandaag nog altijd dat wanneer een zwangere vrouw wortelen eet, het kind beter ogen zal krijgen of dat je ziek kan worden van in de regen te lopen. Er was een tijd dat dit algemeen werd aangenomen. We zijn intussen gelukkig kritischer geworden tegenover bestaande aannamen. Zo zijn er in elk vakgebied waarschijnlijk overtuigingen die niet kloppen. Doordat ze in het verleden voor waar werden aangenomen, bestaan ze vandaag soms nog.
5. Foute acties – Je kan je baseren op 1 ervaring om aan te nemen dat toekomstige ervaringen gelijk zullen zijn. Het kan zijn dat dit klopt. Ga hier echter niet van uit. Een collega of een leverancier kan ook een slechte dag hebben. Wanneer je een oordeel velt op basis van deze ervaring, doe je niet alleen hen, maar ook jezelf tekort.
6. Spiegelen aan jezelf – Jij bent uniek, en andere mensen zijn dat ook. Elk van ons heeft een eigen pad gelopen in het leven en heeft dan ook eigen ervaringen en overtuigingen. Wanneer je er vanuit gaat dat andere mensen dezelfde waarden hanteren dan jij, kan je serieus teleurgesteld worden. Wat jij doet, of hoe jij denkt is niet automatisch hoe anderen denken en wat anderen doen. Het kan persoonlijke relaties schaden wanneer je vertrekt vanuit aannames over het waardeoordeel van anderen.
7. Teveel in vraag stellen – Het is evenzeer een gevaar wanneer je teveel in vraag stelt. Alles in vraag stellen kan de oorzaak zijn van je teveel zorgen te maken. Een eenvoudig voorbeeld hiervan is de aanname dat andere bestuurders ook veilig op hun bestemming willen komen en dat ze bijvoorbeeld aan hun kant van de weg blijven rijden. Dit zorgt ervoor dat je, hoewel je attent moet blijven, je niet constant bezorgd moet zijn over de andere weggebruikers. Wanneer je een ongeluk hebt gehad zal je merken dat die aanname niet meer zo vanzelfsprekend is. Autorijden is dan plots een bron van stress. Dit gaat ook op voor relaties in je werkomgeving. Het is goed dat je er vanuit gaat dat je collega’s en klanten het beste voorhebben. Soms loopt dat echter fout, maar daar ga je beter niet vanuit. Je kan niet werken in de angst dat de ander je wil schaden.

Aannames in evenwicht

In communicatie met anderen kan je aannames voorkomen door duidelijk, en gedetailleerd te communiceren. Een deel van de informatie delen dwingt de ander om de rest te bepalen vanuit aannames.

Zelf heb ik dit mogen ervaren toen ik een communicatie uitstuurde over een opleiding. Ik ging er vanuit dat mensen wel zouden klikken op de link om de details van de opleiding op te vragen. Dat was echter fout. Wie zich wil inschrijven voor een opleiding wil in eerste instantie bijvoorbeeld weten wanneer de opleiding plaats heeft. Door de datum niet in mijn communicatie op te nemen heb ik veel vragen gekregen: ‘Wanneer is deze opleiding? Ik zie geen datum.’ Mijn aanname was dus fout.

Sommige aannames zijn goed en andere dingen stel je dan weer beter in vraag. Zoals met alles is een goed evenwicht hier belangrijk. Zorg dat je voldoende in vraag stelt om de juiste beslissingen te nemen.

Met welke aanname heb jij je al een keer vergist? Deel dit in de reacties hieronder, en leer van elkaar!